Esparganèu
Butomus umbellatus
Butomaceae
Àutri noum : Joun-flouri, Carrelet.
Noms en français : Butome en ombelle, Jonc fleuri.
Descripcioun :L'esparganèu o joun-flouri trachis dins li relarg bagna d'aigo, coume li lono e li mueio. Fai un gros rizoumo que douno, pau à cha pau de gròssi coulounìo. Li fueio soun longo, en triangle, e larjo de 1 cm emé de bord proun coupant. Fai d'enflourejado en brout (oumbello) de flour roso emé 6 tepalo. Lou fru caup 6 fouliculo.
Usanço :La racino dóu joun-flouri se manjo un cop cuecho. Se n'en fasié de galeto en Bousnìo.
Port : Erbo
Taio : 50 à 200 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Butomus
Famiho : Butomaceae
Ordre : Alismatales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 15 à 20 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 600 m
Aparado :
Vo
Jun à juliet
Liò : Aigo
- Lono
- Mueio
- Palun
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Butomus umbellatus L., 1753
Varaire
Veratrum album
Melanthiaceae
Àutri noum : Veraire, Avarai, Avaraire, Petaire.
Noms en français : Vératre blanc, Hellébore blanc.
Descripcioun :Lou varaire trachis dins li pesquié e li melounié de mountagno. Es uno grando erbo, forto, emé de gràndi fueio alterno senso pecou. L'enflourejado en grapo sarrado èi coumpausado de flour blanquinouso mens o mai verdo, emé la baso di tepalo pu sourno. Se sias un "gencianaire", avisas vous de lou pas counfoundre emé la genciano que li fueio se sèmblon proun.
Usanço :Lou varaire es uno planto mourtalo de la racino i grano. Parié qu'Alessandre-lou-Grand fuguè empouisouna em'acò. Paraliso l'esistème nervous, aro se n'en servon soulamen en oumeoupatìo. Emé li racino s'adoubo uno poutingo bono contro li niero o àutri bestiouno.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 200 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Veratrum
Famiho : Melanthiaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco :
Juliet à avoust
Liò : Pesquié
- Bos clar
- Melounié
Estànci : Mountagnard à Aupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Veratrum album L., 1753